Nghị viện châu Âu phê duyệt quy định CBAM đơn giản hóa với ngưỡng nhập khẩu mới

Cải cách này được nhấn mạnh là sẽ góp phần hỗ trợ tính cạnh tranh, đồng thời bảo đảm chuyển đổi công bằng cho các ngành công nghiệp EU và duy trì mục tiêu trung hòa khí hậu vào năm 2050.

Ngưỡng miễn trừ mới

Một thay đổi trọng tâm là việc đưa ra ngưỡng khối lượng de minimis: các lô hàng nhập khẩu tối đa 50 tấn mỗi nhà nhập khẩu/năm sẽ được miễn nghĩa vụ CBAM. Quy định này sẽ áp dụng cho khoảng 90% số nhà nhập khẩu, đặc biệt là các doanh nghiệp vừa và nhỏ (SMEs) cũng như những nhà nhập khẩu cá nhân giao dịch khối lượng nhỏ.

Tuy nhiên, cải cách vẫn đảm bảo tính toàn vẹn về khí hậu: 99% lượng phát thải từ nhập khẩu sắt thép, nhôm, xi măng và phân bón vẫn nằm trong phạm vi điều chỉnh của CBAM.

Đơn giản hóa thủ tục cho doanh nghiệp

Đối với các nhà nhập khẩu vẫn thuộc phạm vi CBAM, đạo luật mới đưa ra loạt cải tiến:

• Quy trình cấp phép được tinh giản, dễ tiếp cận hơn.
• Cách tính phát thải được làm rõ và tiêu chuẩn hóa.
• Thủ tục xác minh được đơn giản hóa đối với nghĩa vụ báo cáo.
• Trách nhiệm tài chính của bên khai báo CBAM được quy định rõ ràng hơn.

Các biện pháp này nhằm giảm gánh nặng hành chính, giải quyết lo ngại từ cộng đồng doanh nghiệp trong khi vẫn giữ cho cơ chế hoạt động hiệu quả.

Chống gian lận và lách luật

CBAM sửa đổi cũng bổ sung các biện pháp chống lạm dụng mạnh mẽ hơn, nhằm ngăn chặn việc lợi dụng ngưỡng miễn trừ để né tránh tuân thủ.

Ý nghĩa và những thách thức

Theo các nghiên cứu gần đây của Eurofer và nhiều tổ chức độc lập, CBAM được coi là công cụ quan trọng để ngăn “rò rỉ carbon” (carbon leakage), tức là việc doanh nghiệp EU phải chịu chi phí carbon cao nên chuyển sản xuất sang các quốc gia có quy định lỏng lẻo hơn. Tuy nhiên, nhiều hiệp hội như BDSV, VDM hay EuRIC đã cảnh báo rằng nếu áp dụng CBAM mà không tính đến các ngành tái chế, hoặc thiếu minh bạch trong cách tính toán, thì có thể làm méo mó thị trường và cản trở mục tiêu khí hậu toàn cầu.

Ngoài ra, CBAM cũng đang tạo ra những tác động thương mại quốc tế. Một số đối tác lớn như Mỹ, Trung Quốc và Ấn Độ đã bày tỏ lo ngại, cho rằng cơ chế này có thể trở thành một dạng chủ nghĩa bảo hộ xanh. Do đó, EU phải cân nhắc kỹ để vừa đạt được mục tiêu khí hậu, vừa duy trì quan hệ thương mại công bằng.

Trong bối cảnh đó, cải cách mới của Nghị viện châu Âu được xem là bước đi cần thiết nhằm giữ cân bằng giữa tham vọng khí hậu và thực tiễn thương mại, đồng thời tạo điều kiện để các doanh nghiệp nhỏ không bị loại khỏi thị trường do gánh nặng chi phí.

Th.S